Historia miasta nierozerwalnie łączy się z początkami polskiej państwowości, ale już znacznie wcześniej istniały tutaj osady ludzkie, o czym mówią badania archeologiczne. Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej Kruszwicy sięgają epoki kamienia, czyli około 10 tys. lat pne.

W pierwszych wiekach naszej ery przez tereny Nadgopla przebiegał „szlak bursztynowy” – jedna z najważniejszych dróg handlowych starożytnego świata, wiodąca z Cesarstwa Rzymskiego w głąb Europy. Wczesnośredniowieczne osadnictwo na zachodnim brzegu Gopła datuje się na przełom VI/VII wieku. Wówczas Kruszwica była ośrodkiem o dużym znaczeniu gospodarczym i strategicznym.

Legenda o Popielu

Jak głosi legenda, w Kruszwicy skrywał się pozbawiony władzy okrutny Popiel, który ostatecznie zginął w wieży na jeziornej wyspie, zjedzony przez myszy, stąd do dziś funkcjonuje nazwa Mysia Wieża. Po jego śmierci, z wyboru ludu, rządy objął ubogi Piast – twórca pierwszej polskiej dynastii. Mówi o tych wydarzeniach film „Stara Baśń” Jerzego Hoffmana, który kręcony był w okolicach na Szlaku Piastowskim, m.in. w Żninie i w Biskupinie. Powstał on na podstawie powieści Kraszewskiego o tym samym tytule.

Wraz z rozwojem młodego państwa wzrosło znaczenie Kruszwicy. X i XI wiek to okres największej świetności kruszwickiego grodu, który stał się wówczas jedną ze stolic Piastów i ulubioną ich rezydencją. Koniec rozkwitu średniowiecznego miasta przyniósł rok 1271, kiedy to na rozkaz Bolesława Pobożnego gród spalono.

Atrakcje w Kruszwicy

Dziś miasto stanowi prawdziwą atrakcję turystyczną, wielu bowiem Polaków chce przybyć do miejsca, w którym wszystko się zaczęło. Nakłaniają do tego wspaniałe zabytki architektury i pamiątki naszych dziejów, jak np. Mysia Wieża – jedyna pozostałość po gotyckim zamku, udostępniona dla turystów oraz stara, romańska kolegiata.

Ale przyciąga tu również wielkie bogactwo przyrody i malownicze krajobrazy, co podziwiać można m.in. w Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia, który objął swym zasięgiem Jezioro Gopło nazywane niegdyś Morzem Polaków oraz jego okolice.

źródło: https://www.polskieszlaki.pl/kruszwica.html