Postawą ciała nazywamy indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych odcinków tułowia oraz nóg w pozycji stojącej.
Przez postawę prawidłową należy rozumieć taką, jaka występuje w dostatecznie dużym odsetku, aby można ją było uznać za znamienną dla danej klasy wieku czy okresu ontogenezy, a jednocześnie jest charakterystyczna dla dzieci zdrowych, o poprawnym rozwoju fizycznym i psychicznym oraz wydolności ruchowej. Postawa prawidłowa jest więc zgodna z dynamiką rozwoju zdrowej osoby określonej płci w danym okresie ontogenezy. Zapewnia ona harmonijne działanie organizmu i optimum wydolności (Wolański).
Postawa prawidłowa jest takim układem poszczególnych odcinków (segmentów) ciała nietkniętych zmianami patologicznymi, który:
- Zapewnia optymalną jego stabilność.
- Wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego do jego utrzymania.
- Stwarza warunki do optymalnego ułożenia narządów wewnętrznych (Bąk).
Prawidłowa postawa ciała to taka, która występuje dostatecznie często, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla danej populacji. Jest ona atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym (Kasperczyk).
Ogólnie postawa prawidłowa charakteryzuje się następującymi cechami:
- Prostym ustawieniem głowy,
- Fizjologicznymi wygięciami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej oraz prostym kręgosłupem w płaszczyźnie czołowej,
- Dobrze wysklepioną klatką piersiową; przednia ściana klatki piersiowej jest częścią ciała najdalej wysuniętą ku przodowi,
- Dobrze podpartą miednicą na głowach kości udowych,
- Prostymi kończynami dolnymi i prawidłowo wysklepionymi stopami.
Ćwiczenie 1
- Leżenia przodem, głowa uniesiona nad podłogę, broda przyciągnięta do klatki piersiowej, ręce wyprostowane w bok. Unoszenie prostych rąk do góry na wysokość oczu z jednoczesnym ściągnięciem łopatek, chwilę wytrzymujemy. Powrót do pozycji wyjściowej. Powtórzyć 5 razy.
Ćwiczenie 2
- Leżenie przodem, głowa nisko, broda przyciągnięta do klatki piersiowej. Naśladowanie ruchu pływania żabką (przez ok 3 sek.). Powrót do pozycji wyjściowej. Powtórzyć 5 razy.
Ćwiczenie 3
- Leżenie tyłem, ramiona w bok oparte na podłożu, nogi ugięte oparte stopami o materac, oczy zamknięte. Przekładanie kolan na prawą i lewą stronę z jednoczesnym dociskaniem ramion do materaca (na każdą stronę po 5 razy). Powrót do pozycji wyjściowej.
Ćwiczenie 4
- Stanie przed lustrem przodem. Nauka przyjmowania prawidłowej postawy: głowa i szyja wyciągnięte w górę, barki cofnięte, ułożone symetrycznie, łopatki ściągnięte, brzuch wciągnięty. Stanie w pozycji skorygowanej ? utrzymać 5 sekund, powrócić do pozycji wyjściowej ? rozluźnić. Powtórzyć 10 razy, kontrolując korekcję własnej postawy przed lustrem.
Ćwiczenie 5
- Stanie tyłem do ściany. Ćwiczenie statyczne: nogi wyprostowane, pięty przy ścianie, całe plecy przyciśnięte do ściany, łopatki ściągnięte, brzuch wciągnięty, głowa wyciągnięta w górę, wzrok skierowany przed siebie, ręce opuszczone wzdłuż tułowia. Utrzymać pozycję 5 sekund. Powrót do pozycji wyjściowej, rozluźnienie. Powtórzyć kilka razy.
Ćwiczenie 6
- Stanie w małym rozkroku, ręce opuszczone wzdłuż tułowia, oczy zamknięte. Wciąganie brzucha, napięcie pośladków, wypchnięcie bioder do przodu, unoszenie prostych ramion bokiem w górę, utrzymanie przez chwilę tej pozycji. Powrót do pozycji wyjściowej.
